Web Design web sitesi tasarımı oluşturmak için yapılan işlemlerin tamamına verilen ingilizce bir terimdir. Türkçeye web design ile birlikte web tasarımı içeriğinde yer alan birçok kelime girmiş ve genelde sektörde girdiği şekliyle kabul görmüş, kullanılmaya başlanmıştır. Bu makalemizde sizlere web sitesi yaptırmayı düşünenleri ve yeni başlayanları bilgilendirmek, sektörde sıkça kullanılan terimlerin ne anlama geldiğini açıklayacağız.
Web Tasarım
Web tasarımı, web sitesinin arama motorlarında erişilebilirliğini sağlayan, ana hatları ile firma, kişi ve kurumları, ürün ve hizmetleri tanıtan grafik, metinler ve kodların bir araya geldiği bir yapıdır. Aslında mühendislik açısından bakıldığında bir inşaatın dekorasyon ve peyzaj tarafıdır. Kısaca kişi ve kurumların dijital dünyada görünen yüzü, vitrini denilebilir.
Bandwidth
Bant genişliği, zaman içerisinde web sitenizden istenen veri miktarıdır. Bandwidth, saniyedeki kilobit (kbps) olarak ifade edilir. Hesaplamada, bant genişliği, belirli bir yol boyunca maksimum veri aktarım hızıdır. Bant genişliği ağ bant genişliği, veri bant genişliği veya dijital bant genişliği olarak karakterize edilebilir. Bant genişliği düşük olan web siteleri yüksek ziyaret aldıklarında, web sitesinin kurulu olduğu sunucunun bu yükü taşıyamama, ağır açılma, hatta tamamen kapanma sorunları olabilir.
Blog
Blog veya Weblog teknik bilgi gerektirmeden, kendi istedikleri şeyleri, kendi istedikleri şekilde yazan insanların oluşturabildikleri, günlüğe benzeyen web siteleridir. İngilizcedeki "web" ve "log" kelimelerinin birleşmesinden oluşan weblog kavramının zamanla yaygınlaşmış adıdır.
Sık sık güncellenen web sayfası/sayfaları anlamında da kullanılır. Günlük ya da “haberler” sayfalarına benzer.
Browser
Web sayfalarını ziyaret eymeye, izlemeye ve etkileşimli olarak kullanmaya yarayan bilgisayar programlarıdır. En yaygın browserlar, Chrome, Edge, Safari veya Opera'dır.
CAPTCHA
CAPTCHA, web formun bir parçası olup, formu dolduranın bilgisayar programı değil insan olduğunun tespitine yarar. CAPTCHA’nın amacı, web formlarından gelen spamleri azaltmaktır. CAPTCHA Carnegie Mellon School of Computer Science tarafından geliştirilen bir projedir. Projenin amacı bilgisayar ile insanların davranışlarının ayırt edilmesidir ve daha çok bu ayrımı yapmanın en zor olduğu web ortamında kullanılmaktadır.
CSS, Cascading Style Sheets
CSS olarak da bilinir. Bir web sayfasının nasıl görüneceğini tanımlayan bir dildir. CSS, web sayfasında font, renk, düzen gibi özellikleri tanımlamaya yarayan kod yapısıdır. Cascading Style Sheets, HTML'e ek olarak metin ve format biçimlendirme alanında fazladan olanaklar sunan bir işaretleme dilidir.
Content Management System
CMS olarak kullanılır, web sitesinde içeriğin tasarımdan ayrılarak, etkileşimli web sayfaları oluşturmaya ve yönetmeye yarayan, web tabanlı yazılımdır. İçerik yönetim sistemi anlamına gelen CMS için Webratik güzel bir örnektir.
Content
Contenst yani İçerik web sitesinin temel maddesidir. Sayfanın detayını oluşturan metin ve grafiklerdir.
Domain Name veya Alan Adı
Domain (etki alanı) internette IP adresi olarak bilinen numara ile haritalanmış web sayfasının bulunduğu bilgisayarın tanımlanmasında kullanılır. Domain, harf, rakam ve tire işareti (-) kombinasyonları ile satın alınabilir. Domain name, alan adı yani sizin web sitesi adresinizdir. Örnek : www.webratik.com bizim domainimizdir.
Hosting
Hosting veya Barındırma, bir web sitesinde yayınlanmak istenen sayfaların, resimlerin veya dokümanların internet kullanıcıları tarafından erişebileceği bir bilgisayarda tutulmasıdır. Barındırma hizmeti web sitesinde bulundurulmak istenen içeriğin yüklendiği ve web sayfasının arka yüzüdür.
Ecommerce
Elektronik ticaret, eticaret. Ürün veya hizmetlerin web veya diğer online mekanizmalar üzerinden satılmasıdır. Bu tür sitelerin, ödemeleri çoğunlukta kredi kartı ile bankalardan alınan sanal pos gibi online ödeme sistemleriyle kabul edilir. Havale veya EFT gibi ödeme yöntemleri veya tüm bankalar ile entegre çalışan iyzico ve paytr gibi ödeme geçidi firmaların sanal posları da tahsilat yapmak için kullanılan yöntemlerdir.
HTML, Hypertext Markup Language
Web sayfaları yazmaya yarayan dile verilen isimdir.
HTTP, Hypertext Transfer Protocol
Web’de bilgi değişiminde kullanılan bir grup kuraldır.
HTTPS
HyperText Transfer Protocol over SSL kelimelerinin kısaltmasıdır. SSL Secure Socket Layer kelimelerinin kısaltmasıdır. Web sunusundan verilerin güvenli transferini sağlayan TCP/IP protokolüdür. HTTPS web sitelerinde banka bilgisi veya kredi kartı bilgisi gibi hassas verilerin toplanması sırasında kullanılır. Bu konuda daha detaylı bilgiyi SSL yazımızda bulabilirsiniz.
Hyperlink
Web sayfasında bir sayfanın diğer sayfa ile bağlanmasında kullanılır.
IP, Internet Protocol
Ağlarda (özellikle internette) verinin transferinde kullanılan paket-temelli protokoldür. IP adresleri nokta ile ayrılmış 4 ayrı rakamı ifade ederler. Bu numaralar bir alan adına dönüştürülürler.
JPEG, JPG
Düşük kayıp özelliği bulunan grafik formatıdır. Özellikle renkli imajlar ve fotoğraflarda kullanılır. Joint Photographic Experts Group kelimelerinden kısaltılmıştır.
PNG: PNG, Portable Network Graphics kelimelerinin kısaltmasıdır. Yüksek yoğunlukta sıkıştırılmış bilgisayar grafik formatına verilen isimdir.
WebP
WebP hem kayıplı hem de kayıpsız sıkıştırma kullanan bir görüntü formatıdır. Güncel olarak Google'ın elinde bulunan, On2 Technologies'in Google tarafından satın alınmasıyla edinilen teknolojiye dayanılarak geliştirilmiştir. VP8 video formatının bir türevi olarak, WebM multimedya taşıyıcı formatının kardeş projesidir.
Lorem Ipsum
Web tasarımcılar tarafından bir web sayfasındaki renkler, şekil ve duruşu göstermek için kullanılan aptal metinlere verilen isimdir. Placeholder text, yertutucu metin olarak da isimlendirilir.
Permalink
Permalink, “permanent link” kelimesinin kısaltmasıdır. Bir blog yazısını okuyucunun kolayca okuyabilmesi için bir linktir. Bir blogda pek çok yazı eklendiği için önceki okunan yazının kolayca hatırlanması için kullanılmıştır. Bugün SEO çalışmalarında bir zorunluluk haline gelmiştir.
Pixel
Bilgisayar monitöründeki bir noktadır. Monitörlerin çözünürlüğü inch başına piksel sayısı ile ölçülür.
Script
Web sayfasındaki sonuçları göstermeden oldukça farklı yaptırmayı sağlayan bir parça koddur. Dinamik web sayfaları yapmayı sağlar. Çoğunlukla kullanılan javascripttir.
Subdomain
Domain’in daha speksifik bir bölümüne verilen addır. Subdomain, yeni alan adı almaya gerek kalmadan web sitesini bölümlere ayırmayı sağlar. Örneğin: destek.webratik.com
Accessibility
Erişilebilirlik, bir web sitesinin içeriğinin yetersizliği olan insanlar tarafından kullanma derecesini gösterir. Web sayfalarına sık sık aşağıdaki insanlar tarafından erişim güçlüğü yaşanır.
URI
URI, Uniform Resource Identifier kelimelerinin kısaltmasıdır. Web sayfası ve nesnelerin kodlanmasında kullanılır.
URL
Uniform Resource Locator kelimelerinin kısaltması olup bir döküman veya diğer kaynakların adreslenmesinde kullanılır.
W3C
World Wide Web Consortium kısaltmasıdır, bu grup web’in arkasındaki teknolinin standartlarını belirler.
Web Application
Web uygulaması, sade bir web sayfasından fazlasıdır. Web sunucularında saklanan, veritabanı araçlarını kullanarak Javascript (Ajax veya Silverlight), PHP, ASP.NET vb programlama teknolojileri kullanılarak, kullanıcılarla etkileşimli web siteleri oluşturmaya yarayan programlardır.
Web designer
Web tasarımcı, web sayfalarını tasarlayan kişiye verilen isimdir. Web sitelerinin nasıl çalışacağından ziyade görünümlerin nasıl olacağına odaklanır. Bir Web Designer” aşağıdaki konularda bilgi sahibi olmalıdır.
Firmalar web tasarımcılardan, web programlama, veritabanları, uygulama geliştirme istemez. Ancak bazıları web sitesi ile ilgili her konu için web tasarımcı (Web designer) kelimesini kullanır. Serbest çalışanlar kendilerini web tasarımcı olarak adlandırırlar.
Web Developer
Web sayfalarını programlayanlara web programcısı Web Developer denir. Web developer web sayfasının nasıl çalışacağına odaklanır. HTML metin editörler>, veritabanları ve programlama dillerini kullanır. Aşağıdaki alanlarda bilgi sahibidir.
Şirketler web progamcılarından web sitesinin görünümü üzerine çalışmasını istemez.
Outlook
Microsoft Outlook Microsoft tarafından üretilen, Microsoft Office'le birlikte veya tek başına kullanılabilen, kişisel bilgi ve e-posta yöneticisidir. Bİlgisayarınıza veta cep telefonunuza kurduğunuz Microsoft Outllok uygulaması ile kurumsal mail trafiğinizi takip edebilirsiniz.
Responsive Web Sitesi
Responsive web tasarım veya responsive web sitesi, duyarlı, uyumlu web tasarım anlamına gelir. Son yıllarda adını sıkça duyduğumuz bu web tasarım şekli ilk olarak 2010 yılında ortaya çıktı ve son bir kaç yıldır dünyada ve ülkemizde popüler oldu. Responsive tasarım, web sitesinin mobil ve tablet cihazlardan girildiğinde site içindeki resim, yazı gibi elementlerin ekran genişliğine göre yeniden şekillenip ekrana tam oturması ile oluşur. Genellikle desktop, tablet ve mobil versiyon olarak 3 kademeli şekilde tasarlanır.
Zip veya .Zipli Dosya
Zip dosya formatının mucidi olarak Phil Katz ve Gary Conway biliniyor. Katz PKZİP olarak bilinen, yeni Zip dosya formatını kullanmak adına ilk sıkıştırma programını yayınladı. Bundan kısa bir süre sonra 1989 yılında ise kamuya açıkladı. Günümüzde Zip, kayıpsız veri sıkıştırması için kullanılan en yaygın formatlarından biridir. Dosyaları tek tek veya toplu olarak daha küçük dosya boyutu haline getirmeye yaramaktadır.
IP Adresi
İnternete ağı üzerindeki her bir bilgisayar, aralarında veri alışverişi yapabilmek için belirli adreslere sahip olmak zorundadırlar. Bu adreslere, ingilizce “Internet Protocol Address” kelimesinin kısaltması olan “IP Adress” denir. İletişimin düzgün bir şekilde kurulabilmesi için, ağa bağlanan tüm cihazların IP adreslerinin birbirinden farklı olması gerekir. Sistemde aynı IP adresine sahip birden fazla cihaz varsa iletişim kurulamaz ve çakışma meydana gelir.
Kendi IP adresini öğrenmek için Google'da "IP adresim nedir" araması yaparak açılan sitelerden IP adresinizi öğrenebilirsiniz.
UI/UX
Kullanıcı arayüzü (UI) ve kullanıcı deneyimi (UX) tasarımı, kullanıcıların web siteleri veya uygulamaları kullanırken yaşadıkları deneyimi optimize etmeyi amaçlar.
Front-end development
Web sitelerinin görüntülenmesi ve kullanılabilirliği için gerekli olan HTML, CSS ve JavaScript gibi teknolojilerin kullanılarak web siteleri oluşturma sürecidir.
Back-end development
Web sitelerinin veritabanlarına erişim, sunucu yönetimi ve diğer işlevlerinin geliştirilmesini içeren web sitelerinin oluşturulması için gerekli olan yazılım bileşenleridir.
